موارد استفاده و کاربرد Can

در زبان انگلیسی can بایستی هم به معنای دانستن و هم به معنای to know به کار برده شود، ولی به تدریج معنی آن تغییر پیدا کرده و امروز به معانی متعددی که در ادامه تشریح شده استفاده می گردد.

1. دانستن چگونه (know how to …)

He can speak French = he knows to speak French

او می داند چگونه فرانسوی حرف بزند = او میتواند فرانسوی صحبت کند.

2. قادر بودن، توانا بودن، توانستن (be able to)

If you shut your eyes you can’t see = If you shut your eyes you are not able to see.

اگر چشم هایتان را ببندید نمی توانید ببینید = اگر چشمهایتان را ببندید قادر نخواهید بود ببینید.

3. حق داشتن به (have the right to)

You can’t travel first-class with a third-class ticket. = you haven’t the right to travel first-class with a third-class ticket.

شما نمی توانید با بلیط درجه سه، در شرایط درجه یک (اطاق، کوپه، مکان و غیره) مسافرت کنید = شما حق ندارید با بلیط درجه سه به عنوان درجه یک مسافرت بکنید .

4. اجازه (permission)

You can go!

شما اجازه دارید بروید = من به شما اجازه می دهم بروید !

سه حالت اول تقریبا نزدیک به هم هستند و به نظر می رسد به معنی توانایی (ability) هستند، بنابراین به طور کلی می توان گفت فعل can دو معنی عمده دارد : توانایی و اجازه.

1. برای اجازه (permission)
Can مانند may ممکن است برای کسب اجازه به کار برده شود. Canبه مراتب کمتر از may رسمیت دارد ولی در مکالمات معمولی بیش از may بکار برده می شود.

You can go now

اجازه می دهم که حالا بروید.

You can go tomorrow

اجازه می دهم که فردا بروید.

Can I borrow your bicycle? Yes, you can.

آیا اجازه دارم که دوچرخه شما را غرض بگیرم؟ بله، اجازه دارید.

Could I borrow your bicycle? Yes, you can/could

Could ممکن است به معنی زمان حال یا زمان آینده به کار برده شود، یعنی ممکن است جانشینcan I گردد.
Could I برای کسب اجازه رایج تر از can I است.
همچنین در جواب آن ممکن است can یا could به کار برده شود .

Can I come in late tomorrow night? Yes, you can

Or

Could I come in late tomorrow night? Yes, you can / could

آیا اجازه دارم فردا شب دیر تر بیایم؟ بله اجازه دارید .

موقعی که فعل جمله پایه یا اصلی به زمان گذشته باشد، در جمله پیرو باید could به کار برده شود.

I knew that I could borrow his car.

من می دانستم که او اجازه می دهد ماشینش را قرض بگیرم.

He said that I could go at eight.

او گفت که اجازه دارم در ساعت هشت بروم.

2. can برای بیان توانایی: to be able
To be able قسمت های ناقص can را تکمیل می کند و برای زمان حال و گذشته آن مترادف هایی فراهم می کند. اشکال مختلف آن در زیر ارائه شده است:

Infinitive: to be able + مصدر
Past participle: been able + مصدر

Canدر زمان آینده فقط به معنی کسب اجازه به کار برده می شود و برای بیان توانایی فقط یک شکل موجود است: shall/will be able
شکل خلاصه مثبت برای will، shall است و شکل خلاصه منفی آن shan’t wont است.

Wont you be able? shan’t I be able?

زمان های دیگر to be able عموما با رعایت قاعده کلی افعال عادی تشکیل می شود .

Present perfect: I have been able.
Past perfect: I had been able.

نکاتی دیگر در استفاده از can و be able:
الف. در زمان حال ممکن است از canیاam able یا are able و غیره استفاده شود. مابین معانی آن ها اختلافی وجود ندارد ولی چون can کوتاه تر است بیشتر به کار برده می شود .

Can you play tennis?

آیا بلد هستید تنیس بازی کنید؟

Is your baby able to talk yet?

آیا بچه شما هنوز زبان باز نکرده است؟ یا، بچه شما زبان باز کرده است؟
Could در صورتی می تواند در جمله ای که به زمان حال ساده است به کار برده شود که در آن شرطی وجود داشته باشد.

Could he get another job? (if he left this one)

آیا می توان شغلی دیگری به دست آورد؟ (اگر یکی از آن ها را رها کند)
جمله بالا درحقیقت نمونه ای از جمله دوم شرطی است .

Would be able هم در اینجا صدق می کند ولی چندان مناسب نیست.
Could you برای تقاضای مترادف است و نسبت به would you می توانند به جای یک دیگر باشند.

Could you hold my horse for a moment? (i.e. please hold him)

ممکن است اسب مرا یک لحظه نگه دارید؟

ب. در زمان گذشته could یا was able را می توان برای بیان توانایی به کار برد. معمولا could به دلیل اینکه کوتاه تر است کاربرد بیشتری دارد.
When I was young. I could write Greek verse
وقتی که جوان بودم میتوانستم شعر یونانی بنویسم

I couldn’t understand yesterday’s lecture

من نتوانستم سخنرانی دیروز را بفهمم

اما برای بیان توانایی در مورد یک کار خاص از فعل was able to استفاده می شود. مانند :

The wind blew the care into the river but luckily the driver was able to get out

باد ماشین را توی رود خانه پرتاب کرد ولی خوشبختانه راننده توانست از ماشین خود بیرون بیاید

ج. در زمان آینده فقط shall/will be able ممکن است به کار برده شود .

Next year Tom will be able to swim

سال آینده تام خواهد توانست شنا کند

When she comes back from France, she’ll be able to speak French.

وقتی از فرانسه مراجعت کند قادر خواهد بود فرانسوی حرف بزند

د. can در جملات ندایی و سوالی برای بیان فکر به کار می رود.

Can it be true?

ایا ممکن است حقیقت داشته باشد؟

It surely can’t be four o’clock already!

مطمئنا ممکن نیست هنوز 4 ساعت باشد.

ه. افعالی که در زمان استمراری به کار برده نمی شوند کاربردشان با فعل وجهی can باعث می شود که نوعی مفهوم زمان استمراری در آنها به وجود آید

Listen! I think I can hear (not: am hearing) the sound of the sea

گوش بده! من می توانم صدای دریا را بشنوم

I can smell (not: am smelling) something burning in the kitchen
من می توانم بوی چیزی که در آشپزنخانه می سوزد را بفهمم.